Mahabharata Tatparya Nirnaya Kannada 21: 60-64

 

ಉತ್ತರೋತ್ತರತಃ ಸರ್ವೇ ಸುಖೇ ಶತಗುಣೋತ್ತರಾಃ ।

ಅನನ್ತಜನಸಮ್ಪೂರ್ಣ್ಣಾ ಅಪಿ ತೇ ಹೀಚ್ಛಯಾ ಹರೇಃ       ॥೨೧.೬೦॥

 

ಅವಕಾಶವನ್ತೋ ದಿವ್ಯತ್ವಾತ್ ಪೂರ್ಯ್ಯನ್ತೇ ನ ಕದಾಚನ ।

ಸರ್ವಕಾಮಸುಖೈಃ ಪೂರ್ಣ್ಣಾ ದಿವ್ಯಸ್ತ್ರೀಪುರುಷೋಜ್ಜ್ವಲಾಃ ॥೨೧.೬೧॥

 

ಈ ಲೋಕಗಳು (ಸ್ವರ್ಗಲೋಕದಿಂದ ಮೇಲೆ ವೈಕುಂಠದವರೆಗೆ ಇರುವ ಲೋಕಗಳು) ಸುಖದ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ಕ್ರಮೇಣ ಮೇಲು-ಮೇಲಕ್ಕೆ  ಒಂದರಿಂದ ಇನ್ನೊಂದು ನೂರುಪಟ್ಟು ಆಧಿಕ್ಯವನ್ನು  ಹೊಂದಿವೆ. ಅನಂತ ಜೀವರಾಶಿಗಳೂ ಇಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ ಆದರೆ ಅಲೌಕಿಕವಾದ್ದರಿಂದ ಅವಕಾಶವುಳ್ಳವುದಾಗಿವೆ(ಇಲ್ಲಿ ಎಂದೂ ಜೀವಸಾಂದ್ರತೆ ಉಂಟಾಗುವುದಿಲ್ಲ). ಈ ಲೋಕಗಳು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಸುಖ-ಸಮೃದ್ಧಿಯಿಂದ ಕೂಡಿರುವುದಾಗಿವೆ. ಅಲೌಕಿಕರಾದ ಸ್ತ್ರೀ-ಪುರುಷರಿಂದ ಈ ಲೋಕಗಳು ಶೋಭಿಸುತ್ತಿವೆ.

 

[ಭೂಲೋಕದಿಂದ ಸತ್ಯಲೋಕದತನಕ ಅಂತರಿಕ್ಷಲೋಕಗಳನ್ನು ನೋಡಿದೆವು. ಅದೇ ರೀತಿ ಕೆಳಗೆ ಏಳು ಪಾತಾಳ ಲೋಕಗಳಿವೆ-  ಅತಳ, ವಿತಳ, ಸುತಳ, ತಳಾತಳ, ಮಹಾತಳ, ರಸಾತಳ ಮತ್ತು  ಪಾತಾಳ)]

 

ದಿವ್ಯರತ್ನಸಮಾಕೀರ್ಣ್ಣಂ ತಥಾ ಪಾತಾಳಸಪ್ತಕಮ್ ।

ಅಧಸ್ತಾಚ್ಛೇಷದೇವೇನ ಬಲಿನಾ ಸಮಧಿಷ್ಠಿತಮ್ ॥೨೧.೬೨॥

 

ದಿವ್ಯವಾದ ರತ್ನಗಳಿಂದ ತುಂಬಿರುವ ಪಾತಾಳ ಲೋಕಗಳು ಏಳು. ಈ ಲೋಕಗಳು ಬಲಿಷ್ಠನಾದ ಶೇಷನಿಂದ ಧರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ (ಅದನ್ನು ಶೇಷ ಹೊತ್ತು ನಿಂತಿದ್ದಾನೆ).

[ವಿಷ್ಣುಪುರಾಣ: ‘ಅತಳಂ ವಿತಳಂ ಚೈವ ನಿತಳಂ ಚ ಗಭಸ್ತಿಮತ್  । ಮಹಾಖ್ಯಂ ಸುತಳಂ ಚಗ್ರ್ಯಂ ಪಾತಾಳಂ ಚಾಪಿ ಸಪ್ತಮಮ್’ (೨.೫.೩) (ಇಲ್ಲಿ ನಿತಳ ಎಂದರೆ ತಳಾತಳ ಎಂದು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು). ಭಾಗವತದ ಐದನೇ ಸ್ಕಂಧದಲ್ಲಿ ಏಳು ಪಾತಾಳ ಲೋಕಗಳನ್ನು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಎಲ್ಲಾ ಪಾತಾಳಗಳೂ ಕೂಡಾ ಅಲೌಕಿಕವಾದ ರತ್ನಗಳಿಂದ ಕೂಡಿವೆ.

ಈ ಎಲ್ಲಾ ಲೋಕಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದೇವತಾ ಮೀಮಾಂಸೆ  ಮಹಾಭಾರತದ ಇಂದಿನ ಪಾಠದಲ್ಲಿ ಕಾಣಸಿಗುವುದಿಲ್ಲವಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಪುರಾಣಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಕುರಿತ ವಿವರವಿದೆ:  

·       ಭಾಗವತ(೫.೨೩.೭): ‘ಅವನೇರಪ್ಯಧಸ್ತಾತ್ ಸಪ್ತ ಭೂವಿವರಾ ಏಕೈಕಶೋ ಯೋಜನಾಯುತಾಯಾಮಾಸ್ತಾರತ್ಮಯೇನೋಪಕ್ಲುಪ್ತಾ  ಅತಳಂ ವಿತಳಂ ಸುತಳಂ ತಳಾತಳಂ ಮಹಾತಳಂ ರಸಾತಳಂ ಪಾತಾಳಮಿತಿ’

·       ವಿಷ್ಣುಪುರಾಣ(೨.೫.೮-೬) ‘ಸ್ವರ್ಲೋಕಾದಪಿ ರಮ್ಯಾಣಿ ಪಾತಾಳಾದೀನಿ ನಾರದಃ । ಪ್ರಾಹ ಸ್ವರ್ಗಸದಾಂ ಮಧ್ಯೇ ಪಾತಾಳೇಭ್ಯೋ ಗತೋ ದಿವಿ  । ಆಹ್ಲಾದಕಾರಿಣಃ ಶುಭ್ರ ಮಣಯೋ ಯತ್ರ ಸುಪ್ರಭಾಃ । ನಾಗೈರಾಭ್ರಿಯಮಾಣಾಸ್ತು ಪಾತಾಳಂ ಕೇನ ತತ್ ಸಮಮ್’

·       ವಿಷ್ಣುಪುರಾಣ(೨.೫.೧೩) ‘ಪಾತಾಳಾನಾಮಧಶ್ಚಾಸ್ತೇ ವಿಷ್ಣೋರ್ಯಾ ತಾಮಸೀ ತನುಃ । ಶೇಷಾಖ್ಯಾ ಯದ್ಗುಣಾನ್ ವಕ್ತುಂ ನ ಶಕ್ತಾ ದೈತ್ಯದಾನವಾಃ’  

·       ಭಾಗವತ (೫.೨೩.೨೦) ‘ತತೋಽಧಸ್ತಾತ್ ಸುತಳ ಉರುಶ್ರವಾಃ ಪುಣ್ಯಶ್ಲೋಕೋ ವಿರೋಚನಾತ್ಮಜೋ ಬಲಿರ್ಭಗವತಾ..... ವಾಮನರೂಪೇಣ ಪರಾಕ್ಷಿಪ್ತಲೋಕತ್ರಯಃ .....ಆಸ್ತೇಽಧುನಾsಪಿ’]

 

ಕಾಮಭೋಗಸಮಾಯುಕ್ತಾ ಬಹುವರ್ಷಸಹಸ್ರಿಣಃ ।

ಸಪ್ತದ್ವೀಪೇಷು ಪುರುಷಾ ನಾರ್ಯ್ಯಶ್ಚೋಕ್ತಾಃ ಸುರೂಪಿಣಃ ॥೨೧.೬೩॥

 

ಕೆಳಗಿನ ಲೋಕದಲ್ಲಿರುವವರು ಬಯಸಿದ ಭೋಗವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಿರುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಅವರು ಬಹಳ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಬಾಳುತ್ತಾರೆ. ಏಳೂ ದ್ವೀಪಗಳಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರಿಯರಾದ ನಾರಿಯರು, ಅತ್ಯಂತ ಸುಂದರರಾದ ಪುರುಷರಿದ್ದಾರೆ.

 

ಏಷಾಂ ಚ ಸರ್ವಲೋಕಾನಾಂ ಧಾತಾ ನಾರಾಯಣಃ ಪರಃ ।

ವಿಷ್ಣುಲೋಕಸ್ಥಿತೋ ಮುಕ್ತೈಃ ಸದಾ ಸರ್ವೈರುಪಾಸ್ಯತೇ             ॥೨೧.೬೪॥

 

ಈ ಸಮಸ್ತ ಲೋಕಗಳನ್ನೂ ಹೊತ್ತಿರುವವನು- ಮುಕ್ತಲೋಕದಲ್ಲಿದ್ದು, ಮುಕ್ತರಿಂದ ಯಾವಾಗಲೂ ಉಪಾಸಿಸಲ್ಪಡುವ ನಾರಾಯಣ.

[ಹೀಗೆ ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿ ಆಚಾರ್ಯರು ಭಾಗವತದ ಐದನೇ ಸ್ಕಂಧದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ ಭೂಗೋಳ ವರ್ಣನೆ, ಖಗೋಳ ವರ್ಣನೆ ಮತ್ತು ವಿಷ್ಣುಪುರಾಣಾದಿಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವ ಇಡೀ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ವರ್ಣನೆ ಈ ಮೂರನ್ನೂ ಸಮಷ್ಠಿಯಾಗಿ, ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾಡಿ ನಮಗೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ].