Mahabharata Tatparya Nirnaya Kannada 11.222-11.225

ಸ ಮೇರುಮಾಪ್ಯಾsಹ ಚತುರ್ಮ್ಮುಖಂ ಪ್ರಭುರ್ಯ್ಯತ್ರ ತ್ವಯೋಕ್ತೋsಸ್ಮಿ ಹಿ ತತ್ರ ಸರ್ವಥಾ ।      

ಪ್ರಾದುರ್ಭವಿಷ್ಯೇ ಭವತೋ ಹಿ ಭಕ್ತ್ಯಾ ವಶಸ್ತ್ವಿವಾಹಂ ಸ್ವವಶೋsಪಿ ಚೇಚ್ಛಯಾ ॥೧೧.೨೨೨॥     

ದೇವತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ಮೇರುಪರ್ವತಕ್ಕೆ ತೆರಳಿದ ಭಗವಂತ ಚತುರ್ಮುಖನನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತಾನೆ: ‘ನಿನ್ನ ಭಕ್ತಿಯಿಂದಾಗಿ, ನನ್ನ ಇಚ್ಛೆಯಿಂದಲೇ, ನಾನು ನಿನ್ನ ವಶನಂತೆ ಇರುವೆನು. ಅದರಿಂದ, ನೀನು ಎಲ್ಲಿ ಅವತರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತೀಯೋ ಅಲ್ಲೇ ನಾನು ಅವತರಿಸುತ್ತೇನೆ’ ಎಂದು.

ಬ್ರಹ್ಮಾ ಪ್ರಣಮ್ಯಾsಹ ತಮಾತ್ಮಕಾರಣಂ ಪ್ರಾದಾಂ ಪುರಾsಹಂ ವರುಣಾಯ ಗಾಃ ಶುಭಾಃ ।  

ಜಹಾರ ತಾಸ್ತಸ್ಯ ಪಿತಾsಮೃತಸ್ರವಾಃ ಸ ಕಶ್ಯಪೋ ದ್ರಾಕ್ ಸಹಸಾsತಿಗರ್ವಿತಃ ॥೧೧.೨೨೩॥     

ಮಾತ್ರಾ ತ್ವದಿತ್ಯಾ ಚ ತಥಾ ಸುರಭ್ಯಾ ಪ್ರಚೋದಿತೇನೈವ ಹೃತಾಸು ತಾಸು ।

ಶ್ರುತ್ವಾ ಜಲೇಶಾತ್ ಸ ಮಯಾ ತು ಶಪ್ತಃ ಕ್ಷತ್ರೇಷು ಗೋಜೀವನಕೋ ಭವೇತಿ ॥೧೧.೨೨೪ ॥

ಬ್ರಹ್ಮನು ತನ್ನ ತಂದೆಯಾದ ನಾರಾಯಣನಿಗೆ ನಮಸ್ಕರಿಸಿ, ಹಿಂದೆ ನಡೆದ ಒಂದು ಘಟನೆಯನ್ನು ಭಗವಂತನಿಗೆ ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆ:  ನಾನು ಹಿಂದೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಗೋವುಗಳನ್ನು ವರುಣನಿಗೆ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದೆ. ಅಮೃತವನ್ನೇ ಸುರಿಸುವ ಆ ಹಸುಗಳು  ಅತ್ಯಂತ ಗರ್ವಿತನಾದಣನ ತಂದೆಯಾಗಿರುವ  ಕಾಶ್ಯಪನಿಂದ ಅಪಹರಿಸಲ್ಪಟ್ಟವು.

ವರುಣನ ತಾಯಿಯಾಗಿರುವ ಅದಿತಿಯಿಂದ ಹಾಗು ತಾಯಿ ಸುರಭಿಯಿಂದಲೂ ಕೂಡಾ ಪ್ರಚೋದಿತನಾದ ಕಾಶ್ಯಪನಿಂದ ಆ ಗೋವುಗಳು ಅಪಹರಿಸಲ್ಪಡುತ್ತಿರಲು, ವರುಣನಿಂದ  ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಕೇಳಿ ತಿಳಿದ  ನನ್ನಿಂದ ‘ಕ್ಷತ್ರಿಯರಲ್ಲಿ ಗೋವುಗಳಿಂದ ಜೀವನಮಾಡುವವನಾಗಿ ಹುಟ್ಟು’ ಎಂಬ ಶಾಪವನ್ನು ಕಾಶ್ಯಪ ಹೊಂದಿದನು.

ಶೂರಾತ್ ಸ ಜಾತೋ ಬಹುಗೋಧನಾಢ್ಯೋ ಭೂಮೌ ಯಮಾಹುರ್ವಸುದೇವ ಇತ್ಯಪಿ ।     

ತಸ್ಯೈವ ಭಾರ್ಯ್ಯಾ ತ್ವದಿತಿಶ್ಚ ದೇವಕೀ ಬಭೂವ ಚಾನ್ಯಾ ಸುರಭಿಶ್ಚ ರೋಹಿಣೀ ॥೧೧.೨೨೫॥      

ಶಾಪಗ್ರಸ್ಥನಾದ ಕಾಶ್ಯಪನು ಶೂರಸೇನನ ಮಗನಾಗಿ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹುಟ್ಟಿ, ಗೋವೆಂಬ ಧನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ. ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಇವನನ್ನು (ಕಾಶ್ಯಪನನ್ನು) ವಸುದೇವ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. [ಆತ ಕ್ಷತ್ರಿಯನಾದರೂ ಕೂಡಾ, ಗೋವುಗಳನ್ನೆಲ್ಲವನ್ನು ಇಟ್ಟುಕೊಂಡು ವೈಶ್ಯನಂತಿದ್ದಾನೆ].  ಅದಿತಿಯು  ಅವನ ಹೆಂಡತಿಯಾಗಿ ದೇವಕಿಯಾದಳು. ಸುರಭಿಯು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಹೆಂಡತಿಯಾದಳು. ಅವಳೇ ರೋಹಿಣಿ.

ಹರಿವಂಶದಲ್ಲಿ ಈ ಕುರಿತಾದ ಸ್ಪಷ್ಟ ವಿವರಣೆ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ.  ಪುರಾ ಹಿ ಕಾಶ್ಯಪೋ ವಿಷ್ಣೋ ವರುಣಸ್ಯ ಮಹಾತ್ಮನಃ । ಜಹಾರ ಯಜ್ಞೀಯ ಗಾ ವೈ ಪಯೋದಾಸ್ತು ಮಹಾಮಖೇ । ಅದಿತಿಃ ಸುರಭಿಶ್ಚ್ಯತೇ ದ್ವೇ ಭಾರ್ಯೇ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯ ತು । ಪ್ರದೀಯಮಾನಾ ಗಾಸ್ತಾಸ್ತು  ನೈಚ್ಛತಾಂ ವರುಣಸ್ಯ ವೈ । ತತೋ ಮಾಂ ವರುಣೋsಭ್ಯೇತ್ಯ ಪ್ರಣಮ್ಯ ಶಿರಸಾ ತತಃ । ಉವಾಚ ಭಗವನ್  ಗಾವೋ ಗುರುಣಾ ಮೇ ಹೃತಾ ಇತಿ’(ಹರಿವಂಶಪರ್ವಣಿ ೧.೫೫.೨೧.೩), ಇತ್ಯಮ್ಬುಪತಿನಾ ಪ್ರೋಕ್ತೋ ವರುಣೇನಾಹಮಚ್ಯುತ । ಗವಾಂ ಕಾರಣತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಕಾಶ್ಯಪೇ ಶಾಪಮುತ್ಸ್ರುಜಮ್ । ಏನಾಂಶೇನ ಹ್ರುತಾ ಗಾವಃ ಕಾಶ್ಯಪೇನ ಮಹರ್ಷಿಣಾ । ಸ ತೇನಾಂಶೇನ ಜಗತಿ  ಗತ್ವಾ ಗೋಪತ್ವಮೇಷ್ಯತಿ । ಯಾ ಚ ಸಾ ಸುರಭಿರ್ನಾಮ ಅದಿತಿಶ್ಚ ಸುರಾರಣಿಃ । ತೇsಪ್ಯುಭೇ ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯೇ ವೈ ತೇನೈವ ಸಹ ಯಾಸ್ಯತಃ’ (೧.೫೫.೩೨-೩೪), ‘ಸ ತಸ್ಯ ಕಾಶ್ಯಪಸ್ಯಾಂಶಸ್ತೇಜಸ ಕಾಶ್ಯಪೋಪಮಃ । ವಸುದೇವ ಇತಿ ಖ್ಯಾತೋ ಗೋಷು ತಿಷ್ಠತಿ ಭೂತಳೇ’(೧.೫೫.೩೬), ತಸ್ಯ ಭಾರ್ಯಾದ್ವಯಂ  ಜಾತಮದಿತಿಃ ಸುರಭಿಶ್ಚ ತೇ । ಸುರಭಿ ರೋಹಿಣಿ ದೇವಿ ಚಾದಿತಿರ್ದೇವಕೀ ತ್ವಭೂತ್’(೧.೫೫.೩೮) ।

ಪಾದ್ಮಪುರಾಣದಲ್ಲೂ(ಸೃಷ್ಟಿಖಂಡ ೧೩.೧೪೬) ಈ ಕುರಿತಾದ ವಿವರ ಕಾಣಸಿಗುತ್ತದೆ: ‘ಕ ಏಷ ವಸುದೇವಸ್ತು ದೇವಕಿ ಕಾ ಯಶಸ್ವಿನೀ । ಪುರುಷಃ  ಕಾಶ್ಯಪಶ್ಚಾಸಾವದಿತಿಸ್ತತ್ಪ್ರಿಯಾ ಸ್ಮೃತಾ’ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ  ಹೇಳಿರುವುದನ್ನು ನಾವಿಲ್ಲಿ ಕಾಣಬಹುದು.