Mahabharata Tatparya Nirnaya Kannada 8.183-8.190

ಪ್ರಗೃಹ್ಯ ರಾಮೋsಥ ಧನುಃ ಶರಾಂಶ್ಚ ಸಮನ್ತತಸ್ತಾನವಧೀಚ್ಛರೌಘೈಃ ।

ಸ ಏವ ಸರ್ವತ್ರ ಚ ದೃಶ್ಯಮಾನೋ ವಿದಿಕ್ಷು ದಿಕ್ಷು ಪ್ರಜಹಾರ ಸರ್ವಶಃ                     ॥೮.೧೮೩॥

ರಾಮನು ಧನುಸ್ಸನ್ನು ಹಿಡಿದು,  ಅನೇಕ ಬಾಣಗಳಿಂದ ರಾಕ್ಷಸ ಸಮೂಹವನ್ನು ಕೊಂದನು. ಅವನೇ ದಿಕ್ಕು-ವಿದಿಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಿಸಿ,  ರಾಕ್ಷಸ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಾಡಿದನು.

[ವಾಲ್ಮೀಕಿ ರಾಮಾಯಣದ ಯುದ್ಧಕಾಂಡದಲ್ಲಿ(೯೩.೨೭) ಹೇಳುವಂತೆ: ತೇ ತು ರಾಮಸಹಸ್ರಾಣಿ ರಣೇ ಪಶ್ಯಂತಿ ರಾಕ್ಷಸಾಃ । ಪುನಃ  ಪಶ್ಯಂತಿ ಕಾಕುತ್ಸ್ಥಮೇಕಮೇವ ಮಹಾಹವೇ ॥ ರಾಕ್ಷಸರು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಸಾವಿರಾರು ರಾಮರು ನಿಂತು ಯುದ್ಧ ಮಾಡುವುದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ, ಇನ್ನು ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಒಬ್ಬನೇ ರಾಮನಿರುವುದನ್ನು ಕಾಣುತ್ತಿದ್ದರು].

ಕ್ಷಣೇನ ಸರ್ವಾಂಶ್ಚ ನಿಹತ್ಯ ರಾಘವಃ ಪ್ಲವಙ್ಗಮಾನಾಮೃಷಭೈಃ ಸಪೂಜಿತಃ ।

ಅಭೀಷ್ಟುತಃ ಸರ್ವಸುರೋತ್ತಮೈರ್ಮ್ಮುದಾ ಭೃಶಂ ಪ್ರಸೂನೋತ್ಕರವರ್ಷಿಭಿಃ ಪ್ರಭುಃ  ॥೮.೧೮೪॥

ಕ್ಷಣದಲ್ಲಿ ಆ ಎಲ್ಲಾ ರಾಕ್ಷಸರನ್ನು  ಕೊಂದು, ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕಪಿಗಳಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಶ್ರೀರಾಮನ ಮೇಲೆ  ದೇವತೆಗಳೆಲ್ಲರೂ ಹೂವಿನ ಮಳೆಗರೆದು ಸ್ತೋತ್ರಮಾಡಿದರು.

ಅಥಾsಯಯೌ ಸರ್ವನಿಶಾಚರೇಶ್ವರೋ ಹತಾವಶಿಷ್ಟೇನ ಬಲೇನ ಸಂವೃತಃ ।

ವಿಮಾನಮಾರುಹ್ಯ ಚ ಪುಷ್ಪಕಂ ತ್ವರನ್ ಶರೀರನಾಶಾಯ ಮಹಾಯುಧೋದ್ಧತಃ       ॥೮.೧೮೫॥

ತದನಂತರ  ಸಮಸ್ತ ರಾಕ್ಷಸರಿಗೆ ಒಡೆಯನಾಗಿರುವ ರಾವಣನು  ಅಳಿದುಳಿದ ತನ್ನ ಸೈನ್ಯದಿಂದ ಕೂಡಿಕೊಂಡು, ಮಹತ್ತಾದ ಆಯುಧದಿಂದ ಕೂಡಿಕೊಂಡು, ತನ್ನ ಶರೀರ ನಾಶದ (ತಾನು ಸಾಯಬೇಕು ಎನ್ನುವ) ಬಯಕೆಯಿಂದ, ಪುಷ್ಪಕ ವಿಮಾನವನ್ನು ಏರಿ ಬಂದನು.

ವಿರೂಪನೇತ್ರೋsಥ ಚ ಯೂಪನೇತ್ರಸ್ತಥಾ ಮಹಾಪಾರ್ಶವಮಹೋದರೌ ಚ ।

ಯಯುಸ್ತಮಾವೃತ್ಯ ಸಹೈವ ಮನ್ತ್ರಿಣೋ ಮೃತಿಂ ಪುರೋಧಾಯ ರಣಾಯ ಯಾನ್ತಮ್ ॥೮.೧೮೬॥

ವಿರೂಪನೇತ್ರ, ಯೂಪನೇತ್ರ, ಮಹಾಪಾರ್ಶ, ಮಹೋದರ ಎನ್ನುವ ರಾವಣನಮಂತ್ರಿಗಳು, ಸಾಯಬೇಕು ಎಂದು ಯುದ್ಧಭೂಮಿಯತ್ತ ತೆರಳುತ್ತಿರುವ  ಆ ದಶಮುಖನನ್ನು ಅನುಸರಿಸಿ (ಸುತ್ತುವರಿದು) ಬಂದರು.

ಅಥಾಸ್ಯ ಸೈನ್ಯಾನಿ ನಿಜಘ್ನುರೋಜಸಾ ಸಮನ್ತತಃ ಶೈಲಶಿಲಾಭಿವೃಷ್ಟಿಭಿಃ ।

ಪ್ಲಙ್ಗಮಾಸ್ತಾನಭಿವೀಕ್ಷ್ಯ ವೀರ್ಯ್ಯವಾನ್ ಸಸಾರ ವೇಗೇನ ಮಹೋದರೋ ರುಷಾ       ॥೮.೧೮೭॥

ತದನಂತರ ಅಳಿದುಳಿದ ರಾವಣನ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಕಪಿಗಳು ಕಲ್ಲು, ಬೆಟ್ಟ, ಮೊದಲಾದುವುದರ ಮಳೆಗರೆಯುತ್ತಾ ಕೊಲ್ಲಲಾರಂಭಿಸಿದರು. ಆಗ ರಾವಣನ ಮಂತ್ರಿಯಾದ  ಮಹೋದರನು ಕೋಪದಿಂದ ಮುನ್ನುಗ್ಗಿ ಬಂದನು.

ವೀಕ್ಷ್ಯಾತಿಕಾಯಂ ತಮಭಿದ್ರವನ್ತಂ ಸ ಕುಮ್ಭಕ ರ್ಣ್ಣೋsಯಮಿತಿ ಬ್ರುವನ್ತಃ ।

ಪ್ರದುದ್ರುವುರ್ವಾನರವೀರಸಙ್ಘಾಸ್ತಮಾಸಸಾದಾsಶು ಸುತೋsಥ ವಾಲಿನಃ                ॥೮.೧೮೮॥

ದೊಡ್ಡ ದೇಹವುಳ್ಳ ಮಹೋದರನು ಬರುತ್ತಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿ, ಕುಂಭಕರ್ಣನೇ ಮತ್ತೆ ಎದ್ದು ಬಂದಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾ, ವಾನರರೆಲ್ಲರೂ ಓಡಲಾರಂಭಿಸಿದರು.. ಆಗ ವಾಲಿಯ ಮಗನಾದ ಅಂಗದನು  ಅವನನ್ನು ಎದುರುಗೊಂಡನು.

ವದನ್ ಸ ತಿಷ್ಠಧ್ವಮಿತಿ ಸ್ಮ ವೀರೋ ವಿಭೀಷಿಕಾಮಾತ್ರಮಿದಂ ನ ಯಾತ ।

ಇತೀರಯನ್ನಗ್ರತ ಏಷ ಪುಪ್ಲುವೇ  ಮಹೋದರಸ್ಯೇನ್ದ್ರಸುತಾತ್ಮಜೋ ಬಲೀ              ॥೮.೧೮೯॥

“ಇದು ಕೇವಲ ಬಿದಿರಿನ ಗೊಂಬೆ ಅಷ್ಟೇ, ಇದಕ್ಕೆ ಶಕ್ತಿ ಇಲ್ಲಾ, ನಿಲ್ಲಿರಿ, ಓಡಬೇಡಿ” ಎಂದು ಕಪಿಗಳಿಗೆ ಧೈರ್ಯ ತುಂಬಿದ ಅಂಗದನು , ಮಹೋದರನ ಎದುರು ಜಿಗಿದು ನಿಂತನು.

ಅಥೋ ಶರಾನಾಶು ವಿಮುಞ್ಚಮಾನಂ ಶಿರಃ ಪರಾಮೃಶ್ಯ ನಿಪಾತ್ಯ ಭೂತಳೇ ।

ಮಮರ್ದ್ದ ಪದ್ಭ್ಯಾಮಭವದ್ ಗತಾಸುರ್ಮ್ಮಹೋದರೋ ವಾಲಿಸುತೇನ ಚೂರ್ಣ್ಣಿತಃ    ॥೮.೧೯೦॥

ಬಾಣಗಳನ್ನು ಬಿಡತಕ್ಕ ಆ ಮಹೋದರನ ತಲೆಯನ್ನು  ಹಿಡಿದ ಅಂಗದನು, ಆತನನ್ನು  ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಬೀಳಿಸಿ, ಕಾಲಿನಿಂದ ಚನ್ನಾಗಿ ತುಳಿದನು. ಹೀಗೆ ವಾಲಿಸುತನಿಂದ ಪುಡಿಪುಡಿ ಮಾಡಲ್ಪಟ್ಟವನಾದ ಮಹೋದರನು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡನು.

ಕನ್ನಡ ಪದ್ಯರೂಪ: https://go-kula.blogspot.com/2018/07/8-183-190.html